การสต๊อกสินค้าเป็นอีกหนึ่งกระบวนการจัดการของร้านค้าหลายร้านที่ต้องทำ ซึ่งหากร้านค้าไม่สามารถทำ Stock Management ได้อย่างลงตัวจะทำให้เกิด “ผลเสีย” ตามมามากมาย อย่างหนึ่งเลยคือการเสีย “ค่าใช้จ่าย” แบบไม่จำเป็นให้กับ Supplier ทั้งในเคสที่สต๊อกสินค้าเยอะเกินไปจนทำให้สินค้าล้นตลาด เสี่ยงภาวะจมทุน แล้วก็ต้องมาใช้โปรโมชั่นลดราคาขายในตอนหลัง หรือการสต๊อกของที่น้อยเกินไป ทำให้ไม่สามารถตอบสนองความต้องการของลูกค้าได้เต็มที่ และนั่นหมายความว่า ร้านค้าได้เสียโอกาสไปแบบโดยปริยาย ซึ่งปัญหาเรื่องการสต๊อกสินค้านับว่าเป็นความท้าทายที่ปราบเซียนมานักต่อนักแล้ว แต่ทำไมร้านค้าหลายร้านยังทำสต๊อกสินค้าอยู่ แล้วมีวิธีไหนไหมที่ทำให้เราไม่ต้องสต๊อกสินค้าแต่ยังขายได้อยู่ บทความนี้ PUNDAI มีคำตอบ!
การสต๊อกสินค้า คืออะไร ?
คำว่า สต๊อกสินค้า (สต๊อกสินค้า ภาษาอังกฤษ : Stock สินค้า) หมายถึง สินค้าคงคลัง ที่ร้านค้าหรือที่ตัวแทนจำหน่าย (dropship) เพื่อการเตรียมพร้อมในการขนส่งให้กับลูกค้า ซึ่งการจัดการกับสินค้าคงคลังได้อย่างมีประสิทธิภาพจะทำให้สามารถลดค่าใช้จ่ายต่าง ๆ ได้ ไม่ว่าจะเป็น การลดต้นทุนการผลิต, ต้นทุนพื้นที่การจัดเก็บสินค้า รวมไปถึงแก้ปัญหาสินค้าตกรุ่นที่คงค้างอยู่ในสต๊อกได้ด้วย แต่แน่นอนว่าหลายร้านค้ายังไม่มีระบบการจัดการที่แม่นยำมากพอ อาจใช้เป็นระบบ Manual และไม่ได้ให้ความสำคัญ เพราะมองว่าเป็นแค่การจัดเก็บสินค้าเอาไว้เฉย ๆ ซึ่งเป็นความคิดที่ผิดมาก เราจะพามาดูว่าข้อดีของการจัดการสต๊อกอย่างเต็มประสิทธิภาพจะช่วยเรื่องอะไรบ้างกันค่ะ
ข้อดีของการจัดการสต๊อกสินค้า คืออะไร?
- ระบบstockสินค้าที่ดีช่วย “ป้องกันสินค้าเน่าเสีย”
กรณีที่ร้านค้าของคุณมีสินค้าที่มีอายุไขจำกัดบอกเลยว่า การดูแลเรื่องการบริหารสต๊อกคือเรื่องที่มองข้ามไปไม่ได้จริง ๆ คุณต้องคำนวณให้แม่นยำจากวันหมดอายุของสินค้า ไม่ทำการสต๊อกสินค้ามากเกินไปกรณีที่ความต้องการของลูกค้ายังไม่สูงมาก เพราะมีโอกาสที่จะขายสินค้าไม่ทันก่อนหมดอายุ ยิ่งไปกว่านั้นหากถึงวันที่ต้องเคลียร์สต๊อกแล้วยังขายไม่ได้ แล้วไม่ยอมทำการล้างสต๊อกด้วยวิธีใดก็ตาม จะทำให้คุณต้องสูญเงินจำนวนมาก
- ช่วยป้องกันการเกิด “Dead Stock”
หากร้านค้าของคุณเป็นสินค้ากระแส หรือ สินค้าแฟชั่นการจัดการสต๊อกก็สำคัญไม่แพ้กันกับการห่วงเรื่องวันหมดอายุ เพราะหากจัดการสต๊อกได้ไม่ดีจะทำให้ขายของออนไลน์ ไม่ได้เลย การจัดการสต๊อกจะช่วยให้คุณรู้ว่าช่วงนี้ควรขายในปริมาณเท่าไรถึงจะเหมาะสม ไม่ทำให้เกิดสินค้าคงคลังมากเกินไปเป็นระยะเวลานาน ๆ
- ลดค่าใช้จ่ายในการจัดเก็บสินค้า
แน่นอนว่าการจัดเก็บสินค้าในสต๊อกเองก็มีค่าใช้จ่าย โดยเฉพาะหากคุณต้องเช่าโกดังในการจัดเก็บ ซึ่งค่าใช้จ่ายก็มากตามจำนวนสินค้าไปด้วย หากจัดการบริหารดีก็จะไม่ต้องเสียค่าเช่ามากเกินความจำเป็นนั่นเอง
- การจัดสต๊อกให้ดี ช่วยให้กระแสเงินสดดีขึ้น
การสต๊อกของก็เหมือนการที่เราวางเงินสดเอาไว้เฉย ๆ ซึ่งมันเป็นการเสียโอกาสในการนำเงินทุนมาหมุนเวียนเพื่อรักษาสภาพคล่อง แต่ถ้าเราบริหารให้มีความเหมาะสม จะทำให้กระแสเงินสดเป็นบวกได้มากขึ้น
- ช่วยให้ขายได้ต่อเนื่องไม่มีสะดุด
การจัดการที่ดีสำหรับการสต๊อก หมายถึงการมีปริมาณสินค้าที่พอดีกับความต้องการของลูกค้า ซึ่งลูกค้ามีโอกาสเข้ามาซื้อได้ทุกเมื่อ หากร้านค้าขาดสินค้าในสต๊อกก็ทำให้เสียโอกาสให้ลูกค้าได้ไปซื้อกับร้านค้าอื่น และนั่นจะส่งผลให้ความสัมพันธ์ระหว่างลูกค้ากับร้านค้าเสียหายในระยะยาวได้ เนื่องจากลูกค้าอาจจะกลายเป็นลูกค้าประจำของอีกร้านหนึ่งไปเลยก็เป็นได้
หากเพื่อน ๆ ที่สนใจขายของออนไลน์ ทาง PUNDAI ของเราพร้อมนำเสนอสาระดี ๆ ด้านการทำการตลาดออนไลน์ และให้ความรู้ดี ๆ เกี่ยวกับการทำธุรกิจ ที่สร้างความเชื่อมั่นและรายได้
ข้อเสียของการไม่รู้วิธีจัดการสต๊อกของคืออะไร ?
- เกิดการ “จมทุน”
หากไม่รู้วิธีการจัดการสต๊อกสินค้าที่ดี ก็ทำให้ต้องสต๊อกสินค้าในจำนวนที่มากกว่าจำนวนความต้องการซื้อของลูกค้า และต้องเจอกับภาวะสินค้าค้างสต๊อกเป็นจำนวนมาก และทำให้จมทุนได้ ร้ายกว่านั้นคืออาจต้องทิ้งสินค้าทั้งหมด จนขาดทุนมหาศาลเลยก็ได้เช่นกัน
- ทำให้ขาดแคลนเงินทุนหมุนเวียน
แน่นอนว่าเมื่อต้องทำสต๊อกสินค้า เงินส่วนหนึ่งจะถูกแปรเป็นสินค้าเข้ามาเก็บไว้ในคลัง ทำให้ขาดเงินทุนหมุนเวียนในธุรกิจ อาจประสบปัญหาด้านสภาพคล่อง และอาจทำให้จำเป็นต้องไปกู้ยืมจนเป็นภาระเพิ่มขึ้นด้วย
- เสียค่าใช้จ่ายเพิ่มเติม
ทุกครั้งที่มีการสต๊อกสินค้าจะต้องมีค่าใช้จ่ายเพิ่มเติมเข้ามาเกี่ยวข้องทุกครั้ง ไม่ว่าจะเป็นค่าสถานที่ ค่าคนดูแล ค่าเสียเวลาในการขนย้ายสินค้าต่าง ๆ ซึ่งถ้าไม่มีการจัดการที่ดีอาจทำให้เสียค่าใช้จ่ายเพิ่มอีกหลายเท่าตามมา
วิธีจัดการสต๊อกสินค้า
- ใช้ระบบแจ้งเตือนจำนวนสต๊อกสินค้า
คุณจะต้องทำการตั้งจำนวนสินค้าขั้นต่ำที่ต้องมีในสต๊อกของร้านค้าสอดคล้องกับความต้องการของลูกค้า โดยสินค้าแต่ละประเภทจะมีจำนวนสินค้าคงเหลือที่เหมาะสมแตกต่างกันออกไป หลักการทำงานของสต๊อกสินค้าคือจะแจ้งเตือนเมื่อสินค้าเหลือน้อยลงเกินขั้นต่ำที่ตั้งไว้ ร้านค้าต้องเติมสินค้าเพิ่ม ทำให้ลดโอกาสที่ลูกค้าติดต่อเข้ามาซื้อแล้วไม่มีสินค้าไปรองรับ
- ใช้หลักมาก่อนก็ต้องไปก่อน
หลักการจัดสต๊อกที่ยังยอดนิยมและใช้ได้จริงในปัจจุบัน คือ หลัก Fist in First Out หรือมาก่อนไปก่อน โดยจะต้องจัดเรียงให้สินค้าที่มาก่อนไว้ด้านหน้า เพื่อให้ถูกขายออกไปได้เร็วกว่าสินค้าที่จัดไว้ด้านหลังนั่นเอง ซึ่งหลักการจัดแบบนี้ช่วยลดโอกาสสินค้าหมดอายุแล้วคงค้างสต๊อกได้ด้วย
- สร้างความสัมพันธ์ที่ดีกับ Supplier
การสร้างความสัมพันธ์ที่ดีกับ Supplier หรือผู้ที่จัดจำหน่ายสินค้าให้คุณเป็นเรื่องจำเป็นอย่างมาก เนื่องจากช่วยให้คุณสามารถปรึกษากับเขาได้โดยตรงเวลาเกิดปัญหาเกี่ยวกับสต๊อก ไม่ว่าจะสินค้าขาดสต๊อกกะทันหัน หรือต้องการซื้อสินค้าในปริมาณน้อย ๆ ก็สามารถเจรจาต่อรองได้
- คาดการณ์ความต้องการของลูกค้าให้แม่นยำ
แน่นอนว่าร้านค้าไม่อยากมีสินค้าในสต๊อกที่น้อยเกินไปหรือมากเกินไปแน่นอน ดังนั้นอีกหนึ่งวิธีการที่ช่วยให้บริหารสต๊อกได้เหมาะสมคือการคาดการณ์ความต้องการจากลูกค้าว่าจะมีแนวโน้มมากหรือน้อย โดยพิจารณาจากสิ่งเหล่านี้
- เทรนด์การตลาด
- เปรียบเทียบยอดขายกับปีที่ผ่านมา
- ภาวะเศรษฐกิจ
- กระแสสังคม
- เทรนด์เทคโนโลยี
- ไวรัลต่าง ๆ ที่เข้ามาเกี่ยวข้อง
- วางแผนดีมีชัยไปกว่าครึ่ง
ปฏิเสธไม่ได้ว่า ไม่ว่าจะทำอะไรการวางแผนเป็นเรื่องที่จำเป็นมาก เพราะจะทำให้เรารับมือกับปัญหาที่สามารถเกิดขึ้นได้ดี และไม่เจ็บตัวมากนัก ตัวอย่างเช่น แผนการรับมือกรณีสินค้าล้นสต๊อก เราต้องทำโปรโมชันอย่างไร หรือทำการขายต่อให้ตัวแทนรายย่อยอย่างไรถึงจะไม่ขาดทุนหลักมาก, แผนการรับมือกรณีสินค้าขาดแคลนในสต๊อก ผลิตไม่ทันความต้องการ สามารถแก้ไขด้วยการเพิ่มกำลังการผลิตได้ไหม หรือ ใช้เทคโนโลยีมาช่วยให้การผลิตเร็วขึ้นได้ไหม ส่วนนี้ต้องเป็นความท้าทายที่ชวนให้ร้านค้าอย่างเราคิดแก้ปัญหา
เป็นอย่างไรกันบ้างคะสำหรับการสต๊อกสินค้านั้นมีทั้งข้อดี-ข้อเสีย ก็เป็นหน้าที่ของผู้ประกอบการร้านค้าว่าจะพิจารณาการจัดการสินค้าในสต๊อกอย่างไรให้มีประสิทธิภาพมากที่สุด แต่ถ้ารู้สึกว่าการทำสต๊อกสินค้านั้นยุ่งยากและต้องแบกรับความเสี่ยงมากเกินไป ก็สามารถใช้เครื่องมือ PUNDAI ในการช่วยขายในฐานะผู้แชร์สินค้า ไม่ต้องลงทุน ไม่ต้องสต๊อกของ เพียงแค่แชร์คอนเทนต์สินค้า เมื่อมีลูกค้ามาซื้อ เราก็ได้ค่าตอบแทนทันที สะดวกและเริ่มต้นได้ง่ายมากเลยค่ะ
คำถามที่พบบ่อย (FAQ)
ประโยชน์ของการทำสต๊อกสินค้า
การสต๊อก ภาษาอังกฤษ : Stock เป็นการคงสินค้าไว้ในคลัง มีผลดีในแง่การมีสินค้าไว้รองรับความต้องการของลูกค้า ลดโอกาสในการพลาดโอกาสจากลูกค้า
โปรแกรมสต๊อกสินค้า ฟรี
โปรแกรม ERP ของ Ecount / โปรแกรม Store Solution ของ Absolute / โปรแกรมสต๊อกของ Treesoft
